Historia Instytutu

21 ważnych dat w 50-letniej historii Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera Polskiej Akademii Nauk

  • 1968 W miejsce istniejącego wcześniej Zakładu Fizykochemii Zjawisk Powierzchniowych Instytutu Chemii Fizycznej PAN, kierowanego przez prof. Bogdana Kamieńskiego, Prezydium Polskiej Akademii Nauk powołuje samodzielny Zakładu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN. Kierownikiem Zakładu zostaje Jerzy Haber, docent Akademii Górniczo-Hutniczej. W tym samym roku otrzymuje profesurę, otwierając długi poczet profesorów w placówce. Profesor jest autorem koncepcji Zakładu jako platformy dla wymiany myśli i badań w obszarze całej chemii fizycznej granic międzyfazowych: gaz–ciało stałe, gaz–ciecz oraz ciecz–ciało stałe. Zakład zaczyna skromnie od 28 pracowników (w tym pięciu pracujących w dziedzinie katalizy) oraz kilku pomieszczeń użyczonych przez Instytut Chemii UJ i Akademię Górniczo-Hutniczą.
  • 1971 Ukazuje się pierwsza publikacja pracowników Zakładu w Journal of Catalysis, dotycząca preparatyki molibdenianów bizmutu.
  • 1972  Rozpoczyna się budowa parterowego pawilonu w Krakowie-Chełmie, pierwszej jeszcze prowizorycznej siedziby Zakładu, w której placówka działa aż do końca lat dziewięćdziesiątych.
  • 1973 Znów w Journal of Catalysis ukazuje się zarys dwucentrowego mechanizmu utleniania olefin, najważniejsze osiągnięcie w obszarze katalizy heterogennej w okresie pierwszych pięciu lat działania nowej placówki.
  • 1974 Kupujemy pierwszy spektroskop fotoelektronów ESCA – symbol początków fizyki powierzchni w placówce.
  • 1975 W Zakładzie rozpoczynają się badania teoretyczne we współpracy z Katedrą Chemii Teoretycznej UJ. W Journal of Molecular Catalysis ukazuje się pierwsza publikacja opisująca rozkład ładunków i konfigurację elektronową kompleksu Π-allilu z jonami metali w strukturach tlenkowych.
  • 1978  Prezydium Polskiej Akademii Nauk powołuje Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN przez przekształcenie dotychczasowego Zakładu. Nowo powołany Instytut ma drugiego profesora, prof. Andrzeja Pomianowskiego, kierującego badaniami w dziedzinie fizykochemii zjawisk na granicach międzyfazowych: ciecz–gaz, ciecz–ciało stałe.
  • 1979  Profesorowie Haber i Bielański publikują Oxygen in catalysis on transition-metal oxides w Catalysis Reviews. Jest to najbardziej cytowana praca w całej dotychczasowej historii Instytutu.
  • 1991 Instytut uzyskuje uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk chemicznych. Pierwszy w swojej historii stopień doktora Instytut nadaje w 1994 roku Renacie Tokarz na podstawie rozprawy Kwantowo-chemiczny opis procesu utleniania węglowodorów na powierzchni tlenku wanadu.
  • 1998–1999  Z obchodami 30-lecia Instytutu zbiega się przełomowe wydarzenie. 28 września zostaje wmurowany akt erekcyjny nowego gmachu naszej placówki w Krakowie-Chełmie. Jego uroczyste poświęcenie przez księdza biskupa Tadeusza Pieronka odbywa się w listopadzie 1999 roku.
  • 2000 Instytut uzyskuje uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego nauk chemicznych. Pierwszy w swojej historii stopnień doktora habilitowanego Instytut nadaje w 2004 roku Mirosławowi Derewińskiemu na podstawie rozprawy Fizykochemia procesów otrzymywania katalizatorów i adsorbentów zeolitowych o określonych właściwościach.
  • 2000 W Instytucie powstają Międzynarodowe Studia Doktoranckie.
  • 2002 Rozpoczyna się realizacja pierwszego projektu badawczego Unii Europejskiej. Instytutowa grupa badań nad zabytkami przez trzy lata monitoruje  odkształcenia średniowiecznego ołtarza w Rocca Pietore we włoskich Dolomitach za pomocą czujników optycznych i akustycznych.
  • 2002   Instytut uzyskuje od Komisji Europejskiej status Centrum Doskonałości CatColl w zakresie badań nad katalizą molekularną i chemią materii miękkiej.
  • 2002 Dyrektorem Instytutu zostaje prof. Małgorzata Witko, która kontynuuje swoją misję do dziś.
  • 2007 Publikacja pracownika Instytutu po raz pierwszy pojawia się w Nature: prof. Tomasz Borowski wraz z badaczami z Oksfordu opisuje struktury krystaliczne demetylazy histonowej.
  • 2010 Na początku roku nadchodzi smutna wiadomość: nie żyje założyciel i wieloletni dyrektor Instytutu prof. Jerzy Haber. W kwietniu tego samego roku Instytut nazwano imieniem Profesora.
  • 2012 Na okres pięciu lat Instytut otrzymuje zaszczytny status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego KNOW w zakresie nauk fizycznych w ramach Krakowskiego Konsorcjum Naukowego im. Mariana Smoluchowskiego.
  • 2015  Współpraca Instytutu z Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris doprowadza do uruchomienia foto-elektronowego mikroskopu PEEM do obrazowania powierzchni z przestrzenną zdolnością rozdzielczą kilkudziesięciu nanometrów oraz czułością pierwiastkową, chemiczną i magnetyczną.
  • 2016 Europejska sieć EURAXESS, wspierająca międzynarodową mobilność naukowców, nadaje Instytutowi status HR Excellence in Research, w uznaniu dbałości o warunki rekrutacji i pracy sprzyjające rozwojowi zawodowemu pracowników. Z kolei Europejska Sieć Tematyczna w obszarze chemii ECTN przyznaje nadawanym przez Instytut stopniom doktorskim europejski certyfikat Chemistry Doctorate Eurolabel.
  • 2018 Instytut uroczyście obchodzi 50-lecie swojego powstania i działalności.

Postacie z historii Instytutu

prof. dr 
Jerzy Haber

prof. dr
Adam Bielański

prof. dr hab.
Ewa Brocławik

prof. dr hab.
Alicja Drelinkiewicz

dr hab.
Ryszard Grabowski
prof. IKiFP PAN

prof. dr hab.
Barbara Grzybowska-Świerkosz

prof. dr hab.
Roman Kozłowski

dr hab.
Teresa Młodnicka

prof. dr hab.
Kazimierz Małysa

prof. dr hab.
Paweł Nowak

prof. dr hab.
Andrzej Pomianowski

 dr inż.
Tadeusz Romotowski

prof. dr hab.
Władysław Rudziński

 dr hab.
Jerzy Słoczyński

prof. dr hab.
Bogdan Sulikowski

prof. dr hab.
Jacek Ziółkowski